Arabuluculuk Süreci
Arabuluculuk; yargılama ve tahkime kıyasla daha esnek, resmî olmayan ve iradi bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Arabuluculuk, tarafların süreci ilk aşamasından son aşamasına kadar kontrol etmelerine izin veren bir yöntemdir. Buna göre: İlk olarak, taraflar kendi iradeleriyle arabuluculuğa başvuru yapmaya karar verdikleri anda; arabulucuyu seçmek, arabuluculuk sürecinin işleyeceği yer ve zaman üzerinde anlaşma sağlayıp, birden fazla oturuma gerek duyulacağını öngörüldüğü takdirde, oturum programını planlayabilirler.
Her bir arabulucu, kendi tarzını, arabuluculuk ve müzakere teknikleri ve iletişim yetenekleri kapsamında oluşturduğu farklı yaklaşımlarla geliştirebilir. Doğal olarak arabulucunun kişiliği ve tutumu da süreç üzerinde etkili olmaktadır. Bu konuda kaynaklar genel olarak, klasik arabuluculuk sürecinin beş farklı aşamadan oluştuğunu kabul etmektedir. Bunlar:
Hazırlık
Başlangıç
İnceleme/Araştırma
Müzakere
Sonuç
Arabuluculuk Süreci Nasıl Başlamaktadır?
Arabuluculuk süreci, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması hâlinde, tarafların ilk toplantıya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasında sürecin devam ettirilmesi konusunda anlaşmaya varılıp bu durumun bir tutanakla belgelendirildiği tarihten itibaren işlemeye başlamaktadır.
Hazırlık Aşaması
Hazırlık aşaması, arabuluculuk sürecinin ilk aşaması olarak değerlendirilmekle birlikte, arabuluculuk görüşmelerinin başlamasından önce yapılan hazırlık işlemlerini içermektedir. Arabulucu, bu aşamada taraflarla ayrı ayrı veya birlikte uyuşmazlık konusu ve arabuluculuk süreci hakkında bilgilendirme oturumu düzenleyebilir. Arabulucu ve her iki taraf arasında arabuluculuk sürecinin nasıl yürütüleceğine ilişkin yükümlülükleri gösteren arabuluculuk sözleşmesi (agreement to mediate) bu aşamada yapılmalıdır.
Başlangıç Aşaması
Arabulucu tarafından etkili bir giriş konuşması ile arabuluculuk oturumunun başladığı aşamadır. Tarafların karşılıklı güven ile süreci anlamaları sağlanır. Bu aşamada ayrıca, sürece ilişkin temel kurallar ortaya konulur. Taraflara arabuluculuğun ilkeleri, özellikleri ve faydaları açıklanır; kendilerine eşit olarak davranılacağı ve kendilerini ifade etmeleri için gereken süre verileceği teminatı verilir. Taraflar birbirine karşı saygılı ve pozitif bir tutum göstermeleri konusunda teşvik edilir. Gizlilik kuralının ve arabuluculuğun hak aramaya engel teşkil etmediği ayrıntılı bir şekilde açıklanır.
Arabuluculuk hakkında daha fazla bilgi edinmek için bizimle iletişime geçin.
İnceleme/Araştırma Aşaması
Arabuluculuğun bu aşamasında amaç, arabuluculuğa konu uyuşmazlıkla ilgili vakaları, duyguları ve diğer önemli hususları ortaya çıkarmak, anlaşmaya yönelik başlıkları belirlemek ve bir sonraki aşamanın gündemini hazırlamaktır. Arabuluculukta yargı sürecindeki gibi davacı-davalı yoktur. Sürecin başında kimin başlamak istediği taraflara sorulur. Taraflar sırasıyla söz alarak, kendi ifadeleriyle uyuşmazlık hakkında bilgi verirler.
Müzakere Aşaması
Müzakere aşamasında taraflar, bir önceki aşamada arabulucunun desteği ile tespit edilen uyuşmazlık konularını müzakere eder ve bu konular üzerinde anlaşmaya varmaya çalışır. Arabulucu, taraflardan tespit ettikleri çözüm seçeneklerini sıralamalarını, her bir seçeneğin nasıl uygulanacağı konusunda değerlendirme yapmalarını, bu değerlendirme sonucunda hangi seçeneğin daha uygun olduğunu ortaya koymalarını ve alternatifler üzerinden sorunu çözmeye çalışmalarını teşvik eder. Son olarak, katılımcılar kendi kararlarını gözden geçirir, detayları tartışır ve diğer seçeneklerin işe yarayıp yaramayacağı ve menfaatlerini karşılayıp karşılamayacağını değerlendirmek için bir gerçeğe uygunluk testi yaparlar.
Sonuç Aşaması
Bu aşamada amaç, arabuluculuk faaliyetinin ve sonuçlarının etkili bir şekilde değerlendirilmesidir. Taraflar arasında bir anlaşma sağlanması halinde arabulucu, anlaşmanın herkesçe anlaşılıp anlaşılmadığını kontrol eder ve taraflara teyit ettirir. Eğer taraflar yapılan görüşmeler sonucunda bir anlaşmaya varamazlarsa; yalnız bu halde arabulucu tarafların bir anlaşmaya varmaları yönünde adım atmaları için teşvik eder.
Arabuluculuk Süreci Nasıl Sona Ermektedir?
Arabuluculuk faaliyetleri çoğu zaman tarafların anlaşmaya varması ile sona ermekte ve tarafların menfaatlerini koruyarak uyuşmazlığın çözülmesini. Tarafların üzerinde uzlaşma sağladığı hususlar yazıya dökülerek (anlaşma belgesi) arabulucu ve tarafların imzalaması ile birlikte, ilam özelliği taşıyarak uzlaşmanın olduğunu kanıtlamaktadır.
Taraflardan birinin arabuluculuk sürecini sonlandırmak istemesi veya devam etmek istememesi halinde arabuluculuk süreci sonlanır.
Son olarak arabulucu tarafından uyuşmazlığın sona ermesinin mümkün olmadığını tespit ettiği durumlarda arabuluculuk sürecini sonlandırabilir.
